جنگل‌های هیرکانی شاهکار ۴۰ میلیون سالۀ آفرینش و بازمانده از دورۀ ژوراسیک است که در حاشیۀ جنوبی دریای خزر (کاسپی) قرار گرفته و علی‌رغم زخم‌های عظیمی که از احداث جاده‌ها، سدها، پروژه‌های انتقال آب و صدها طرح ضدتوسعه‌ای دیگر بر تن دارد همچنان دامان مادرانه و پربرکت خود را در طبیعت شمال ایرانِ بزرگ گسترانده […]
جنگل‌های هیرکانی شاهکار ۴۰ میلیون سالۀ آفرینش و بازمانده از دورۀ ژوراسیک است که در حاشیۀ جنوبی دریای خزر (کاسپی) قرار گرفته و علی‌رغم زخم‌های عظیمی که از احداث جاده‌ها، سدها، پروژه‌های انتقال آب و صدها طرح ضدتوسعه‌ای دیگر بر تن دارد همچنان دامان مادرانه و پربرکت خود را در طبیعت شمال ایرانِ بزرگ گسترانده است؛ دامانی که با نقوش درختان راش، سرو، شمشاد، توسکا، زبان گنجشک و گونه‌های کم‌یاب دیگر تزئین شده است و روزانه بیش از ۶ هزار تُن زباله را در دل خود پنهان می‌کند. حجم‌های عظیم زباله در بکرترین نقاط جنگل‌های هیرکانی رها می‌شوند و این جنگل پیر از هضم آن عاجز است. آنچه از این‌همه نادانی و جهالت نصیب مردمان شمال می‌شود شیوع انواع بیماری و سرطان است که جان و مال مردم سه استان گیلان، مازندران و گلستان را نابود می‌کند.
از ۴۲ دفنگاه زبالۀ شمال، ۲۸ مرکز در جنگل، ۱۱ مرکز در مناطق تالابی و سه مرکز در مرتع قرار دارد و تنها در جنگل‌های گیلان روزانه بیش از دو هزار و ۵۰۰ تُن زباله بدون تفکیک، به روشی غیرعلمی، کاملا ابتدایی و جاهلانه دپو می‌شود. چند سالی است که رسانه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد تلاش می‌کنند تا با فرهنگ‌سازی، شهروندان و گردشگران را از ریختن زباله در طبیعت نهی کنند اما شهرداری‌ها با آغاز شب و تاریکی هوا، تُن‌ها زباله را با کامیون به دل طبیعت می‌برند و در جنگل‌های باستانی رها می‌کنند و در این شرایط وانفسا، تلاش رسانه‌ها و گروه‌های محیط‌زیستی را بر باد می‌دهند.
هر تُن زباله در فصل بارندگی روزانه ۵۰۰ لیتر شیرابه تولید می‌کند و هر لیتر شیرابه به‌تنهایی می‌تواند ۶ هزار لیتر آب را آلوده کند؛ در فصل گرما نیز با افزایش دما و تولید گاز متان توسط زباله‌های فشرده، خودسوزی جنگل‌ها حادث می‌شود. دفن و رهاسازی زباله‌ها در بهترین و بکرترین قسمت‌های جنگل‌های هیرکانی و آلودن سفره‌های آب زیرزمینی با شیرابه‌های زباله‌ها که سبب خشکاندن درختان و عامل اصلی افزایش بیماری سرطان در سطح استان‌های شمالی شده، دهن‌کجی به هستی، چرخۀ آفرینش و منابع خدادادی است.
دپوی زباله در جنگل‌های هیرکانی این سرمایۀ بی‌بدیل را به مرحلۀ بحران نزدیک کرده و در برخی مناطق به‌ویژه در سراوان رشت به وضعیت قرمز رسانده و نیز موجبات نارضایتی و اعتراض ساکنان منطقه را در پی‌داشته است. کاش وقتی رئیس‌جمهور محترم به استان گیلان سفر می‌کند به جای لبِ دریا و نمایش زیبایی‌ها، وی را به دفنگاه زباله سراوان ببریم تا از نزدیک با چهرۀ واقعی و وضعیت بحرانی استان آشنا شود تا شاید با تدبیر دولت امید، گَرد عقب‌ماندگی از چهرۀ گیلان مظلوم زدوده شود.
نویسنده: علی رمضانی کینچاه
