نظم و توسعه هر شهری به مردم آن در وهله‌ی اول و در نهایت مدیران خدمات شهری آن شهر وابسته است. گر چه راه‌های زیادی برای نیل به اعتماد پایدار شهروندان به مدیران شهری و افزایش مشارکت شهروندان وجود دارد، امّا قطعاً مهم‌ترین آن‌ها رعایت بایسته‌ها و ایفای نقش خلاقیت از سوی شهرداری برای تامین […]
نظم و توسعه هر شهری به مردم آن در وهله‌ی اول و در نهایت مدیران خدمات شهری آن شهر وابسته است. گر چه راه‌های زیادی برای نیل به اعتماد پایدار شهروندان به مدیران شهری و افزایش مشارکت شهروندان وجود دارد، امّا قطعاً مهم‌ترین آن‌ها رعایت بایسته‌ها و ایفای نقش خلاقیت از سوی شهرداری برای تامین هزینه‌های شهر است.
شهرداری باید به این سمت حرکت کند که با به کارگیری عقلانیت و خلاقیت، تمام بار هزینه‌های شهر را بر دوش مردم نیاندازد و با طرح راه حل‌های جدید و بدیع، همه‌ی هزینه‌های اجرایی شهر را از عوارض دریافتی و مستقیماً از سوی مردم تامین ننماید. باید افراد خلّاق و کارآفرین در شهرداری به کار گرفته شوند که از راه‌های مختلف برای شهرداری ها کسب درآمد کنند و نیازی نباشد که برای هر مشکلی به سهم خلاقیت در مدیریت شهری کجاست؟/ عوارض تنها راه درآمد شهرداری رشت است.
هر ساله در ایام مختلف سال، شهرداری رشت با همکاری شورای شهر ضمن کاهش عوارض به صورت تخفیف‌های درصدی، دست نیاز به سوی اهالی شهر دراز می‌کنند بلکه کسری بودجه شهرداری را از این راه جبران نمایند و این در بسیاری از شهرداری‌های استان مرسوم شده است!
یکی دیگر از مسائل مهم در این عرصه، استفاده از نیروهای متفکر و خلاّق در حوزه هزینه‌ها و درآمدهای شهرداری رشت است. این یک سوال اساسی هست که شهرداری تا به حال چند بار برای کشف ایده‌های جدید در خصوص افزایش درآمدها و کاهش هزینه‌ها در مجموعه شهر رشت، فراخوان برگزار کرده است؟ اگر شهرداری از این ایده‌ها استقبال کرده و حتی آن‌ها را خریداری نماید و اگر سالی حتی یکی از این ایده‌ها عملیاتی شود، د طی چند سال، تحولی بزرگ و سرمایه عظیمی برای شهرداری رشت ایجاد خواهد شد.
ساده‌ترین راهی که پیش روی شهرداری‌ها در رشت وجود داشته، فروش تراکم ساخت وسازهای شهروندان و یا اماکن تحت مالکیت شهرداری است.
کمی دارند نمایان می‌شود.
درست است که جمعیت و میزان توسعه‌یافتگی از مولفه‌های درآمد یک شهر به شمار می‌روند اما شرطی کافی برای آن نیست. گاهی برنامه‌ریزی درست همان مقدار بودجه سالیانه و نحوه‌ی هزینه‌کرد آن، به مراتب اثربخشی بیش‌تری دارد. انجام پروژه‌های کارشناسی و ممانعت از دوباره‌کاری و گاهی چندباره‌کاری، می‌تواند هزینه‌های هنگفتی بر پیکره‌ی شهر و در نهایت شهروندان یک شهر وارد آورد.
طرح‌های درآمدزا و یافتن راه‌حل‌هایی برای ایجاد درآمدهای پایدار در تامین هزینه‌ها، باید به گونه‌ای پیش برود که نیازی نباشد برای هر پروژه‌ای مستقیماً از جیب مردم و به افزایش عوارض مراجعه کرد. این امر با تنوع بخشیدن به درآمدهای شهری میسر است. ذکر نمونه‌ای ضروری به نظر می‌رسد: شهرداری یکی از شهرهای کوچک شمالی به جای کاشت درختان غیر‌مثمر در میادین و بزرگراه‌ها، به کاشت درخت زیتون که میوه‌اش چندان برای مردم و ره‌گذران مطلوبیتی ندارد پرداخته و سالانه بین ۹ تا ۱۲ تن زیتون از سطح شهر برداشت می‌کند. یعنی با همان آب، کود و کارگر و با تامین همان میزان فضای سبز، برای شهرداری درآمدزایی شده است .این‌ها نمونه‌های کوچکی از راه‌های درآمدزایی در شهرداری است. درآمدزایی‌هایی سالم که به طور مثال نیازی به بورس‌بازی یا دلاّل‌بازی در شهرداری نیست. مهم این رویکرد است که باید به وجود بیاید. شهرداری باید از ساده‌ترین و عامیانه‌ترین راه تامین هزینه‌های شهر، یعنی فروش بدنه شهر و گرفتن عوارض از مردم فاصله بگیرد و به سراغ عرصه‌های خلاقانه‌تری برود.
استفاده از مشارکت‌های مردمی و هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های اقتصادی شهری یکی دیگر از راه‌های تحقق درآمد پایدار برای شهرداری است. اخیرا شهرداری همدان اقدام به ساخت یک کارخانه سیمان نموده تا از درآمد آن در پروژه‌های خود استفاده نماید و یا شهرداری اراک اقدام به ساخت پارک آبی و موزه حیات وحش کرده است.
امید است در شهری که مرکز یک استان تاریخی و چهار فصل است، شهرداری قدر فرصت‌های موجود طبیعی و انسانی را بیش‌تر دانسته و میرحسین شیخی‌بهارونداز این رهگذر بدون توجه به جیب شهروندان با تکیه بر نیروهای طراح و ایده‌پرداز بومی و دارای نبوغ فکری، خرم‌آباد را به جایگاه واقعی خود نزدیک‌تر کند و مراتب توسعه بیش‌تر شهر را فراهم آورد. جایگاهی که همراه با “خرمی” و “آبادانی” خواهد بود.
نویسنده: سلمان موحد خواه
